HISTORIA BOREK

Mieszkańcy Borek od zawsze życie swoje wiązali z Podkową Leśną.

Dobra brwinowskie wraz z folwarkiem Wilhelmów (później nazywanym Podkową Leśna) należały jeszcze w początkach XIX wieku do Księcia Michała Hieronima Radziwiłła, wojewody wileńskiego. W 1852r. całość kupił Józef Wilhelm Szmidecki. W 1861r. majątek ten sprzedał Stanisławowi Lilpopowi, który ustalił sukcesję na tym majątku dla swego nieletniego syna Stanisława Wilhelma Lilpopa. Stopniową parcelację dóbr brwinowskich rozpoczęto już na początku ostatniej ćwierci XIX w. Z roku 1876 pochodzi „Plan części dóbr Ziemskich Brwinów, w Guberni Warszawskiej, w powiecie błońskim wyłączonej spod zabezpieczenia pożyczki Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego”. W okresie tym z dóbr brwinowskich wydzielono folwark Wilhelmów, w skład którego wchodziły również  Brwinów Wille i Brwinów Borki, a także Stawisko, gdzie później zamieszkał Jarosław Iwaszkiewicz ze swoją żoną Anną z Lilpopów. Następne parcelacje na terenie dóbr Brwinów (1898r.) objęły Letnisko Węgrzynek, przylegające od północy późniejszej kolonii Brwinów Borki. Warto  podkreślić, że zarówno Stawisko jak i Borki posiadały wspólną hipotekę.  Parcelacja działek w Borkach przeprowadzona przez Stanisława Wilhelma Lilpopa  rozpoczęła się  kilka lat wcześniej niż w Podkowie Leśnej.
W dniu 9 kwietnia 1925r. powstała  spółka pod nazwą „Miasto-Ogród Podkowa Leśna, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” w skład której weszli : Stanisław Lilpop jako właściciel gruntów, konsorcjum „Siła i Światło” oraz Bank Związku Spółek Zarobkowych. Spółka ta kupiła od Stanisława Lilpopa majątek pod nazwą hipoteczną „Podkowa Leśna ” i rozpoczęła parcelację wg planu sporządzonego przez arch. Antoniego Jawornickiego.

Do wybuchu II wojny światowej zarówno na  terenie  Podkowy Leśnej jak i Borek  powstało wiele domów będących często domami letnimi. Ich mieszkańcami były nierzadko  osoby wybitne.

Swój odrębny charakter – miasta ogrodu Podkowa Leśna i Borki zachowały do dnia dzisiejszego.  Mieszkańcy Borek w przeważającej części uważali się za mieszkańców Podkowy Leśnej, a nie „niechcianego Brwinowa” ,  jak od zawsze się tu mówiło.

Dla wielu osób Borki były zawsze integralną częścią Podkowy Leśnej .

Co ciekawe  mieszkańcy Borek jako pierwsi podjęli próbę reaktywowania w 1970 r.  Towarzystwa Przyjaciół Podkowy Leśnej.  Siedziba Towarzystwa mieściła się w willi Natusin przy ulicy Lilpopa w Borkach. (Na pieczątce widnieje adres Podkowa Leśna wschodnia ul.Lilpopa 58 m.2).

Do ostatecznego oddzielenia Borek od Brwinowa  przyczyniło się zbudowanie w latach 60-tych  obwodnicy Brwinowa (droga nr 719).  Niestety z powodu niechlujstwa i bałaganu jaki panował w całym PRL-u  nie skorygowano wtedy granicy pomiędzy Brwinowem i Podkową Leśną i nie przyłączono Borek do Podkowy Leśnej.  Doprowadziło to chaosu administracyjnego, który trwa do dnia dzisiejszego.  Po podkowiańskiej stronie pozostało kilka ulic we władaniu Brwinowa, który nigdy nie był specjalnie zainteresowany zarówno terenem Borek jak potrzebami jego mieszkańców.

Mieszkańcy Borek już kilkukrotnie na przestrzeni kilkudziesięciu lat podejmowali próby przyłączenia osiedla do Podkowy Leśnej, niestety bezskutecznie. Niestety za każdym razem władze Brwinowa nie chciały wyrazić na to zgody. Przyczyna zawsze była ta sama – Borki są traktowane przez Brwinów jak typowa kolonia, którą się jedynie eksploatuje.

Opracowano m.in. na podstawie książek
„Przewodnik po Podkowie Leśnej” –  Anna Żukowska – Maziarska,
” Podkowa Leśna miasto – ogród do 1939 r” –  Bogdan Wróblewski